rrz, Równania różniczkowe zwyczajne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
RÓWNANIA RÓNICZKOWE ZWYCZAJNE Marta Zelma«ska Toru« 2009 1 Rozdział 1 Wst¦p Definicja 1. Równaniem ró»niczkowym zwyczajnym rz¦du n nazywamy równanie: F ( t;x;x 0 ;x 00 ;:::;x ( n ) )=0 (1.1) Rozwi¡zaniem równania (1.1) nazywamy funkcj¦ ' (t) klasy C n , która pod- stawiona do równania w miejsce x zmienia to równanie w to»samo±¢. Wykres funkcji ' (t) w przestrzeni R m +1 zmiennych (t,x) nazywamy krzyw¡ całkow¡ równania (1.1). Definicja 2. We¹my równanie: x 0 ( t )= f ( t;x ( t )) (1.2) Zagadnienie pocz¡tkowe(Cauchy’ego) dla równania (1.2) z warunkiem po- cz¡tkowym x ( t 0 )= x 0 : ½ x 0 ( t )= f ( t;x ( t )) x ( t 0 )= x 0 (1.3) Definicja 3. autonomiczne(zale»y tylko od x) nieautonomiczne(zale»y dodatkowo od czasu t) x 0 = f ( x ) x 0 = f ( t;x ) x 0 =2 p x x 0 = t 2 + p x Tablica I: Rodzaje równa« Definicja 4. Rozwi¡zaniem zagadnienia (1.3) nazywamy funkcj¦ klasy C 1 na przedziale [ t 0 ;t 0 + a ]spełniaj¡c¡ równanie (1.2) oraz warunek pocz¡tkowy x ( t 0 )= x 0 . 2 Rozdział 2 Istnienie i jednoznaczno±¢ rozwi¡za« równa« ró»niczkowych Zało»enia wspólne: ² f ( t;x ): R m +1 !R m ² Q = f ( t;x ): jt¡t 0 j·a;jx¡x 0 j·bg ² M := sup ( t;x ) 2Q jf ( t;x ) j nazwa tw. zało»enia teza PEANO f ci¡gła na Q zagadnienie (1.2) ma rozwi¡zanie ® = min ( a; b M ) na[ t 0 ;t 0 + ® ] PICARDA- f Lipschitzowska ze stał¡ L zagadnienie (1.2) ma jednoznaczne LINDELÖFA ®<min ( a; b M ; 1 L ) rozwi¡zanie na jt¡t 0 j·® Tablica I: Twierdzenia o istnieniu rozwi¡za« UWAGA: S¡ to twierdzenia dotycz¡ce rozwi¡za« lokalnych jednak zbiory rozwi¡za« mo»na konstruowa¢ tak, aby je przedłu»a¢. Przykład 1. Niejednoznaczno±¢ rozwi¡za« przy braniu funkcji nie b¦d¡cej Lipschitz’a. Metoda rozdzielania zmiennych: dt =2 p x 0= x (1)=(1+( c 2 )) 2 dx R dx p x = R 2 dt c 2 = ¡ 1= )c = ¡ 2 2 x 1 2 =2 t + C x ( t )=( t¡ 1) 2 x =( t + C 2 ) 2 - całka ogólna x(t)=0 dorzucamy jeszcze rozw. osobliwe NIEJEDOZNACZNO 4 x(t) 2 0 -4 -2 0 2 4 t -2 3 -4 Rozdział 3 Równania liniowe 3.1 Równania liniowe pierwszego rz¦du Definicja 5. Równanie liniowe : x’+p(t)x=q(t) (3.1) gdzie p(t),q(t) — funkcje zmiennej t2 ( a;b ) Równanie liniowe jednorodne : x’+p(t)x=0 (3.2) Twierdzenie 1. Niech b¦dzie dany operator liniowy L(x)=x’+p(t)x . Wtedy: a). J¡dro operatora L jest przestrzeni¡ jednowymiarow¡, jej baz¡ jest funk- cja u ( t )= exp ( ¡ R t 0 p ( s ) ds ) ; x-rozw.(3.2) ()L ( x )=0( x2Ker ). b). u ( t )= R t 0 q ( ¿ ) exp ( ¡ R ¿ p ( s ) ds ) d¿ jest szczególnym rozwi¡zaniem równa- nia niejednorodnego L(x)=q(t) (uzmiennianie stałych). c). Ka»de rozwi¡zanie równania L(x)=q(t) mo»na przedstawi¢ w postaci sumy rozwi¡zania szczególnego u p ( t ) i pewnego rozwi¡zania z j¡dra operatora L, tzn. x ( t )= u p ( t )+ u ( t ) UWAGA: Istniej¡ ró»ne typy równa« sprowadzalnych do równa« liniowych np. Bernoulliego , Riccatiego. 4 3.2 Równania liniowe drugiego rz¦du Definicja 6. Zagadnienie pocz¡tkowe: x”+p(t)x’+q(t)x=r(t) (3.3) Warunek pocz¡tkowy: x ( t 0 )= x 0 , x 0 ( t 0 )= x 1 (3.4) Definicja 7. Niech x 1 ( t ) ;x 2 ( t )— funkcje ró»niczkowalne na (a,b). Wro«skianem układu x 1 ;x 2 nazywamy wyra»enie: µ x 1 ( t ) x 2 ( t ) x 0 1 ( t ) x 0 2 ( t ) ¶ = x 1 ( t ) x 0 2 ( t ) ¡x 2 ( t ) x 0 1 ( t ) (3.5) W ( x 1 ;x 2 )( t )= det Gdy W ( x 1 ;x 2 )( t ) 6 =0to układ funkcji x 1 ;x 2 nazywamy liniowo niezale»nym. Twierdzenie 2. Niech b¦dzie dany operator liniowy 2 rz¦du : L(x)=x”+p(t)x’+q(t)x . Wtedy: a). J¡dro operatora L jest dwuwymiarowe, jego baz¡ s¡ funkcje x 1 ;x 2 speł- niaj¡ce warunek W ( x 1 ;x 2 )( t ) 6 =0 b). Ka»de rozwi¡zanie równania L(x)=q(t) mo»na przedstawi¢ w postaci sumy rozwi¡zania szczególnego x p ( t )i pewnego rozwi¡zania z j¡dra operatora L, tzn. x ( t )= x p ( t )+ C 1 x 1 ( t )+ C 2 x 2 ( t ) Definicja 8. Równanie charakterystyczne operatora liniowego L ( x )= ax 00 + bx 0 + cx : a¸ 2 + b¸ + c =0 (3.6) 5 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |