rozdzial 4, IIS PWSZ, zagrożenia współczesnego człowieka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rozdział 1. Polacy o sonda Ň ach Czy społecze ı stwo jest manipulowane? Czy moda na publikowanie i popularyzowanie sonda Ň y nie jest metod Ģ na oddziaływanie na pod Ļ wiadomo Ļę wyborców? Od najdawniejszych czasów ludzie staraj Ģ si ħ wpływa ę na zachowanie innych ludzi, aby osi Ģ gn Ģę zało Ň one przez siebie cele. Magia władzy sprawiła, Ň e w historii ludzko Ļ ci sposoby jej zdobywania, utrzymania i pełnienia nie były zawsze jasne i uczciwe. W demokratycznym pa ı stwie, aby rz Ģ dzi ę trzeba zosta ę wybranym. Wi ĢŇ e si ħ to nierozerwalnie z rywalizacj Ģ wyborcz Ģ Ļ wiata polityki. Obecny rozwój techniki zapewnia Ļ rodkom masowego przekazu niemal Ň e nieograniczony zasi ħ g. Nic dziwnego, Ň e stały si ħ one głównym „ogniwem” ł Ģ cz Ģ cym społecze ı stwo z konkurentami politycznymi. Za ich po Ļ rednictwem odbywa si ħ jednostronna komunikacja kandydatów z wyborcami. Czy w zwi Ģ zku z tym nie ma mo Ň liwo Ļ ci Ň eby nada ę tej komunikacji równie Ň odwrotny kierunek? W polityce wzajemne komunikowanie informacji jest wa Ň ne. Współczesne pa ı stwa demokratyczne charakteryzuje dwukierunkowa komunikacja polityczna, co oznacza, Ň e wyst ħ puje sprz ħŇ enie zwrotne. Władza otrzymuje od społecze ı stwa sygnały dzi ħ ki stanowiskom grup nacisku, ró Ň norodnym formom protestu, oddziaływaniu opozycji, a tak Ň e dzi ħ ki wprowadzeniu socjotechniki wykorzystuj Ģ cej badania opinii publicznej. W pełni Ļ wiadoma przedwyborcza walka konkurentów politycznych o władz ħ ma swoje korzenie w Stanach Zjednoczonych. Techniki przeprowadzania sonda Ň y rozwini ħ to tam do tego stopnia, Ň e polityk składaj Ģ cy zapotrzebowanie na zbadanie opinii wyborców, mo Ň e uzyska ę wynik w ci Ģ gu kilku godzin. Trudno sobie w dzisiejszych czasach wyobrazi ę planowanie skutecznej kampanii wyborczej bez uprzedniego przeprowadzenia bada ı nastrojów i opinii społecznej. Zwykle badania te dotycz Ģ reakcji wyborców na decyzje, które polityk ma zamiar podj Ģę , a cz ħ sto równie Ň słu ŇĢ potwierdzeniu słuszno Ļ ci ju Ň podj ħ tej decyzji. Celem sonda Ň y bywa te Ň poprawa notowa ı polityka, które zostały nadszarpni ħ te ujawnieniem niewygodnych, niejednokrotnie kompromituj Ģ cych okoliczno Ļ ci. Szczególne ukierunkowanie sonda Ň y i odpowiednie nagła Ļ nianie ich wyników przez sprzyjaj Ģ ce politykom media mo Ň e prowadzi ę do paradoksalnych sytuacji. Dobrze ilustruje to przykład 139 prezydenta Clintona, którego notowania - po ujawnieniu skandali obyczajowych z jego sta Ň ystk Ģ Monik Ģ Lewinsky – wzrosły. Chocia Ň dziennikarze mieli obsesje relacjonowania ka Ň dego szczegółu, badania opinii publicznej ujawniły, Ň e wi ħ kszo Ļę Amerykanów rozgoryczona była relacj Ģ mediów. Po roku 1989 moda na przeprowadzanie bada ı opinii publicznej dotarła równie Ň do Polski. Obecnie sonda Ň e dotycz Ģ niemal Ň e ka Ň dej dziedziny aktywno Ļ ci publicznej. Jak dowodzi badanie opinii publicznej „Polacy o sonda Ň ach” przeprowadzone przez Centrum Badania Opinii Społecznej zainteresowanie wynikami sonda Ň y zarówno w Ļ ród społecze ı stwa jak i polityków nie zmalało pomimo publicznej dyskredytacji sonda Ň y po wyborach w 2005 roku. Zdaniem wi ħ kszo Ļ ci Polaków badania opinii publicznej s Ģ wiarygodne i potrzebne nie tylko naukowcom zajmuj Ģ cym si ħ analiz Ģ problemów społecznych, ale równie Ň władzom odpowiedzialnym za sprawowanie rz Ģ dów w pa ı stwie (CBOS, tabela nr 1). Politycy zdaj Ģ sobie spraw ħ , Ň e sonda Ň e opinii publicznej s Ģ dla nich bardzo cennym narz ħ dziem. Wyniki daj Ģ obraz tego, o czym wyborcy my Ļ l Ģ , jakie s Ģ ich pragnienia, nadzieje i obawy. Ponadto sonda Ň e s Ģ interesuj Ģ ce dla samych respondentów. W marcu 2006 roku Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło badanie „Polacy o sonda Ň ach” ( , 18.07.006). Pomimo gło Ļ nej krytyki, z jak Ģ spotkały si ħ sonda Ň e i realizuj Ģ ce je firmy po wyborach parlamentarnych w 2005 roku, kiedy to wiod Ģ ca w wynikach bada ı opinii publicznej partia przegrała wybory, zainteresowanie wynikami sonda Ň y zarówno w Ļ ród społecze ı stwa, jak i polityków nie zmalało. Niezmiennie wi ħ kszo Ļę Polaków jest zdania, Ň e badania opinii publicznej s Ģ wiarygodne i potrzebne nie tylko naukowcom analizuj Ģ cym problemy społeczne, ale równie Ň rz Ģ dz Ģ cym odpowiedzialnym za polityk ħ pa ı stwa. Z przeprowadzonego przez CBOS sonda Ň u wynika, i Ň 70 % społecze ı stwa jest zainteresowane publikowanymi w mediach wynikami bada ı opinii społecznej, a jedna czwarta (24 % ) twierdzi, Ň e wyniki te go nie interesuj Ģ . Porównuj Ģ c te dane z podobnymi z lat ubiegłych mo Ň na wnioskowa ę , i Ň na przestrzeni kilkunastu lat zainteresowanie sonda Ň ami wzrosło, a od dwóch lat pozostaje na tym samym poziomie. Ilustruje to poni Ň sza tabela. Tabela nr 1 . Zainteresowanie Polaków wynikami sonda Ň y prowadzonych przez o Ļ rodki badania opinii publicznej w latach 1993 – 2006. 140 Czy interesuj Ģ Pana(i Ģ ) wyniki sonda Ň y przeprowadzanych przez o Ļ rodki badania opinii publicznej? w procentach Tak 65 65 70 70 Nie 32 30 25 24 Trudno powiedzie ę 3 5 5 6 ń ródło: Badanie CBOS „Aktualne problemy i wydarzenia” zrealizowane w dniach 3-6 lutego 2006 roku na licz Ģ cej 1011 osób reprezentatywnej próbie dorosłych mieszka ı ców Polski. Wskazania respondentów według terminów bada ı VI 1993 III 1999 II 2004 II 2006 Poza du Ň ym zainteresowaniem społecznym, wyniki bada ı sonda Ň owych s Ģ uznawane równie Ň za rzetelne – tak uwa Ň a 77 % respondentów, innego zdania jest tylko 7 % . Opinii na ten temat Ne ma co szósty (16 % ) ankietowany. W tym zakresie pogl Ģ dy Polaków równie Ň si ħ nie zmieniły w porównaniu z rokiem 2004. Zainteresowanie wynikami sonda Ň y pozostaje w Ļ cisłym zwi Ģ zku z zaufaniem do ich wyników. Ankietowani Ļ ledz Ģ cy rezultaty bada ı opinii publicznej cz ħĻ ciej uwa Ň aj Ģ ich wyniki za wiarygodne od osób nie interesuj Ģ cych si ħ tematyka sonda Ň y. Niemniej jednak w Ļ ród respondentów, którzy nie wykazuj Ģ zainteresowania, wi ħ kszo Ļę uznaje je za godne zaufania (59 % ) . Obrazuje to zał Ģ czona poni Ň ej tabela. Tabela nr 2 . Zaufanie respondentów do wyników sonda Ň y. Czy interesuj Ģ Pana(i Ģ ) wyniki sonda Ň y? Tak Nie w procentach Całkowicie prawdziwe 14 7 W wi ħ kszo Ļ ci prawdziwe 70 52 Nieprawdziwe 6 11 Trudno powiedzie ę 10 29 ń ródło: Badanie CBOS „Analiza…” op.cit. Po roku 1989 badania opinii publicznej prze Ň ywały bardzo dynamiczny rozwój. Niemniej na przestrzeni kilkunastu lat liczba osób, które zadeklarowały bezpo Ļ redni kontakt z sonda Ň ami wzrosła jedynie o 6 punktów procentowych. Obecne deklaracje praktycznie nie ró Ň ni Ģ si ħ od podobnych sprzed dwóch lat. Na tej podstawie mo Ň na wnioskowa ę , Ň e dynamika rozwoju bada ı sonda Ň owych wyhamowała. 53 % respondentów odpowiedziała, Ň e o sonda Ň ach i ich wynikach dowiaduje si ħ z mediów, a prawie jedna czwarta (24 % ) twierdzi, i Ň nigdy si ħ z nimi nie zetkn ħ ła. W tabeli nr 3 zostały uj ħ te dane liczbowe ilustruj Ģ ce powy Ň ej opisan Ģ sytuacj ħ . 141 Czy, Pana(i) zdaniem, wyniki bada ı opinii publicznej przynosz Ģ prawdziwe czy nieprawdziwe rezultaty? Tabela nr 3. Kontakt z badaniami opinii publicznej na przestrzeni lat 1999 – 2006. Wskazania respondentów według terminów bada ı V 1999 II 2004 II 2006 w procentach Tak, brałe(a)m udział w takim sonda Ň u i odpowiadałe(a)m na pytania w takiej rozmowie 11 15 18 Tak, kto Ļ z mojej rodziny, znajomych brał udział w takiej rozmowie 8 5 5 Nie, ale słyszałe(a)m o tym w radiu, TV, czytałe(a)m w gazetach o takich badaniach i ich wynikach 52 55 53 Nie, nigdy wcze Ļ niej nie słyszałe(a)m o takich badaniach 28 22 24 Trudno powiedzie ę 1 1 1 ń ródło: Badania CBOS „Analiza…” op.cit Pogl Ģ dy społecze ı stwa odno Ļ nie przydatno Ļ ci sonda Ň y nie s Ģ ju Ň tak jednorodne. Nieliczni (15 % ) uwa Ň aj Ģ ich wyniki za bardzo przydatne dla siebie, 46% ocenia ich przydatno Ļę Ļ rednio. Co pi Ģ ty obywatel (21 % ) s Ģ dzi, Ň e przeci ħ tny obywatel ma niewielki po Ň ytek z bada ı , a 9 % uwa Ň a je za bezu Ň yteczne z własnego punktu widzenia. Zdaniem opinii publicznej wi ħ ksz Ģ u Ň yteczno Ļę wyniki bada ı sonda Ň owych przedstawiaj Ģ dla naukowców oraz osób sprawuj Ģ cych władz ħ . 40 % respondentów uwa Ň a, Ň e sonda Ň e s Ģ bardzo u Ň yteczne politykom, tylko o 1 % mniej społecze ı stwa jest zdania, i Ň ich przydatno Ļę jest Ļ rednia. Tylko 12 % s Ģ dzi, Ň e badania s Ģ mało przydatne lub bezu Ň yteczne. Zagadnienie to szczegółowo przedstawia poni Ň sza tabela obrazuj Ģ ca sytuacj ħ na przestrzeni lat. Tabela nr 4 . Przydatno Ļę wyników sonda Ň y na przestrzeni lat 1993 – 2006. Wskazania respondentów według terminów bada ı X 1993 III 1999 II 2004 II 2006 w procentach dla ludzi badaj Ģ cych nasze społecze ı stwo W wysokim stopniu 35 60 49 47 W Ļ rednim stopniu 48 29 36 40 W niskim stopniu 4 3 4 3 W ogóle nie s Ģ przydatne 1 0 2 1 Trudno powiedzie ę 11 8 9 9 dla rz Ģ dz Ģ cych, sprawuj Ģ cych władz ħ W wysokim stopniu 33 41 38 40 W Ļ rednim stopniu 39 28 31 39 W niskim stopniu 10 14 12 9 W ogóle nie s Ģ przydatne 7 9 8 3 Trudno powiedzie ę 12 9 11 9 dla przeci ħ tnych obywateli W wysokim stopniu 9 10 12 15 W Ļ rednim stopniu 32 40 38 46 W niskim stopniu 24 30 23 21 W ogóle nie s Ģ przydatne 22 11 17 9 Trudno powiedzie ę 13 9 10 9 142 Czy ju Ň kiedy Ļ miał(a) Pan(i) kontakt z takim badaniem jak dzisiejsza? Jak Pan(i) s Ģ dzi w jakim stopniu wyniki sonda Ň y s Ģ przydatne? ń ródło: Badania CBOS „Analiza…” op.cit. Interesuj Ģ co przedstawia si ħ sytuacja je Ļ li chodzi o zdanie respondentów na temat wykorzystania rezultatów bada ı przez władze. Wi ħ kszo Ļę społecze ı stwa opowiada si ħ za tym, aby opinie wyra Ň ane z sonda Ň ach miały decyduj Ģ cy wpływ na podejmowane przez polityków decyzje. Ponad połowa respondentów (55 % ) s Ģ dzi, Ň e wyniki bada ı opinii publicznej powinny zobowi Ģ zywa ę rz Ģ dz Ģ cych do uwzgl ħ dniania postulatów obywateli w danej kwestii społecznej. Jedna trzecia (33 % ) jest zdania, i Ň władze powinny bra ę pod uwag ħ wyniki sonda Ň y przy podejmowaniu decyzji, ale niekoniecznie si ħ do nich stosowa ę . Nieliczna grupa (4 % ) pozostaje sceptyczna co do wyników bada ı opinii publicznej i decyzji podejmowanych pod ich wpływem – s Ģ dzi, Ň e respondenci nie mog Ģ wiedzie ę , co jest najlepsze dla kraju, a wobec tego decyzje musz Ģ samodzielnie podejmowa ę kompetentne władze. Sytuacja ta praktycznie nie uległa zmianie w przeci Ģ gu dwóch ostatnich lat, co przedstawia poni Ň sza tabela. Tabela nr 5 . Wykorzystanie rezultatów sonda Ň y przez władze w latach 2004 -2006. Wskazania respondentów według terminów bada ı II 2004 II 2006 w procentach Wyniki bada ı opinii publicznej powinny by ę zobowi Ģ zuj Ģ ce dla władz, je Ň eli obywatele mówi Ģ , czego chc Ģ w danej kwestii społecznej 56 55 Władze powinny bra ę pod uwag ħ wyniki bada ı opinii publiczne, ale niekoniecznie si ħ do nich stosowa ę 29 33 Badani nie mog ħ wiedzie ę , co jest najlepsze dla kraju, decyzje musz Ģ samodzielnie podejmowa ę kompetentne władze 6 4 Trudno powiedzie ę 9 8 ń ródło: Badania CBOS „Analiza…” op.cit. W celu poznania pogl Ģ dów Polaków na temat sonda Ň y, CBOS przedstawiło list ħ stwierdze ı pojawiaj Ģ cych si ħ podczas dyskusji dotycz Ģ cych bada ı opinii publicznej. Stwierdzenia te wraz z odpowiedziami respondentów zostały uj ħ te w tabeli nr 6. Analizuj Ģ c dane liczbowe zawarte w poni Ň szej tabeli mo Ň na stwierdzi ę , Ň e Polacy nie postponuj Ģ sonda Ň y, wr ħ cz uznaj Ģ je za niezb ħ dne w systemie demokratycznym narz ħ dzie komunikacji pomi ħ dzy sprawuj Ģ cymi władz ħ politykami a społecze ı stwem. Powszechnie akceptowana jest opinia, Ň e sonda Ň e daj Ģ okazj ħ zwykłym obywatelom wypowiedzenia si ħ na ró Ň ne tematy (92 % ) . Prawie tak samo 143 W jaki sposób , Pana(i) zdaniem, rz Ģ d, parlament i inne władze powinny korzysta ę z wyników bada ı opinii publicznej? [ Pobierz całość w formacie PDF ] |