savoir-vivre[1], NIEPEŁNOSPRAWNI
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Praktyczny poradnik savoir vivre wobec osb niepenosprawnych Autor Judy Cohen ACCESS RESOURCES Ilustracje Yvette Silver Publikacja United Spinal Association Tumaczenie na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej Biura Penomocnika Rzdu ds. Osb Niepenosprawnych Adaptacja Biuro Penomocnika Rzdu do Spraw Osb Niepenosprawnych Spis treÊci Wst´p do wydania polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Podstawowe zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Wskazówki terminologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Osoby korzystajàce z wózka lub niepełnosprawne ruchowo . . . . . . 10 Osoby niewidome lub niedowidzàce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Osoby niesłyszàce lub niedosłyszàce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Osoby z zaburzeniami mowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Osoby niskiego wzrostu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Osoby z pora˝eniem mózgowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Zespół Tourette’a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Osoby o odmiennym wyglàdzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Ukryta niepełnosprawnoÊç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Epilepsja (padaczka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29 Wieloczynnikowa nadwra˝liwoÊç chemiczna (ang. Multiple Chemical Sensitivity)oraz zaburzenia układu oddechowego . . . . . . 31 HIV & AIDS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Zaburzenia psychiczne (choroba umysłowa) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Zaburzenia poznawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Osoby z upoÊledzeniem umysłowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 TrudnoÊci z przyswajaniem wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Urazowe (lub nabyte) uszkodzenie mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Zwierz´ta pomagajàce osobom niepełnosprawnym . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Procedury ewakuacji w sytuacji awaryjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Zarzàdzanie konfliktami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Uwagi koƒcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Oznakowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 O Autorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 –2– Wst´p do wydania polskiego Szanowni Paƒstwo, Oddajemy w Paƒstwa r´ce publikacj´, którà mo˝na uznaç za wyjàtkowà. Po pierw- sze dlatego, ˝e dotyczy osób i sytuacji z którymi mo˝emy spotkaç si´ na co dzieƒ. Po drugie dlatego, ˝e w sposób bardzo przyst´pny podpowiada, jak powinniÊmy w takich sytuacjach si´ zachowaç . Ksià˝ka ta została napisana i opublikowana w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i jest adresowana zarówno do osób prywatnych jak te˝ do przedstawicieli ró˝nych instytucji i firm, których klientami i pracownikami mogà byç osoby niepełnosprawne. Autorka tej publikacji jest wybitnym ekspertem i znawcà tematu z wieloletnim do- Êwiadczeniem w dziedzinie mediacji w sprawach zwiàzanych z niepełnosprawnoÊcià. Wydawcà zaÊ Stowarzyszenie majàce kilkudziesi´cioletni dorobek wynikajàcy z działaƒ podejmowanych na rzecz osób niepełnosprawnych i realizacji ich praw. Notki o Autorce oraz Stowarzyszeniu znajdziecie paƒstwo na koƒcu ksià˝ki. Decydujàc si´ na przetłumaczenie i udost´pnienie polskiemu odbiorcy tej publikacji zdawaliÊmy sobie spraw´ z ró˝nic, jakie wyst´pujà pomi´dzy naszymi krajami. W niektórych przypadkach musieliÊmy dokonaç adaptacji tekstu i opisywanych sy- tuacji do warunków polskich. W innych zmuszeni byliÊmy zrezygnowaç z tłumaczenia rozwiàzaƒ, które nie sà stosowane w naszym kraju, dotyczy to na przykład korzys- tania z powszechnej w Stanach Zjednoczonych usługi telefonu tekstowego (TTY/TTD). Mimo tego uznaliÊmy, ˝e uniwersalne przesłanie tej publikacji, a tak˝e – mo˝e nawet przede wszystkim – jej praktyczna u˝ytecznoÊç stanowi wystarczajàce uzasadnienie dla jej szerokiego udost´pnienia w Polsce. Pragniemy tà drogà zło˝yç szczególne podzi´kowania Stowarzyszeniu United Spinal Association , które zgodziło si´ na jej przetłumaczenie na j´zyk polski, dokonanie niezb´dnych adaptacji i sze- rokie bezpłatne rozpowszechnienie. Wierzymy, ˝e lektura tej niewielkiej ksià˝eczki przybli˝y wszystkim czytelnikom pro- blemy, na jakie w codziennym funkcjonowaniu mogà napotykaç osoby z ró˝nymi ro- dzajami niepełnosprawnoÊci oraz podpowie jak zachowaç si´ w kontaktach z nimi i jak przyjÊç im ze skutecznà i właÊciwà pomocà, gdy tego potrzebujà. Mamy te˝ nadziej´, ˝e publikacja ta stanie si´ obowiàzkowà lekturà dla wszystkich, którzy w ˝yciu zawodowym i prywatnym stykajà si´ z osobami niepełnosprawnymi. Byç mo˝e stanie si´ ona tak˝e inspiracjà dla opracowania praktycznego rodzimego poradnika. Pełnomocnik Rzàdu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Jarosław Duda –3– –4– Wstp Nie musisz czuç si´ niezr´cznie w obecnoÊci osoby niepełnosprawnej. Niniejsze opracowanie zawiera podstawowe wskazówki na temat zachowa- nia wobec tych osób. A je˝eli kiedykolwiek b´dziesz miał wàtpliwoÊci, co do tego, jak si´ zachowaç czy te˝ co powiedzieç takiej osobie – po prostu jà o to zapytaj! –5– [ Pobierz całość w formacie PDF ] |